آموزشگاه زبان های خارجی آزادی

به آموزشگاه زبان های خارجی آزادی خوش آمدید
آیا یادگیری زبان در خواب حقیقت دارد؟
آیا یادگیری زبان در خواب حقیقت دارد؟
13 مرداد 1403

ایده یادگیری در خواب، با وجود زندگی در دنیای پر شتاب امروز که هیچوقت زمان و فرصت کافی نداریم، ایده به شدت جذابی است. یادگیری زبان انگلیسی از آن گونه دغدغه‌هاییست که برای برقراری ارتباط و همچین کسب فرصت‌ها و موفقیت‌های بیشتر، به یک مسئله مهم تبدیل شده است. احتمالاً گذر شما هم به تبلیغات یا صحبت‌هایی درباره یادگیری زبان در خواب افتاده باشد و کنجکاو شده باشید که بدانید آیا واقعاً چنین چیزی امکان‌پذیر است؟ یا رویایی بیش نیست؟

در این مطلب با ما همراه باشید تا پاسخ علم را به این ادعا بررسی کنیم و دریابیم که چگونه می‌توان از خواب بهترین بهره را برای یادگیری زبان برد.

یادگیری زبان در خواب دروغ یا واقعیت؟

احتمالاً شما هم از افراد زیادی شنیده‌اید یا دیده‌اید که ادعا دارند یادگیری زبان در خواب امکان‌پذیر است. اما این موضوع تا چه حد صحت دارد؟ در یک پاسخ کوتاه باید بگوییم که امروزه بحث آموزش زبان در خواب تنها یک حیله بازاریابی است و چنین چیزی امکان‌پذیر نیست.

بیایید ابتدا با عملکرد مغز در هنگام خواب آشنا شویم و بعد به بررسی مطالعات در زمینه آموزش زبان انگلیسی در خواب بپردازیم.

 

عملکرد مغز در هنگام خواب

در حالی که ما خواب هستیم، مغز ما همچنان به پردازش اطلاعات به دست آمده در طول زمان‌های بیداری ادامه می‌دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که در طول خواب عمیق و خواب REM، مغز ما با تقویت اتصالات عصبی مرتبط با اطلاعات به‌تازگی آموخته شده، به تثبیت اطلاعات می‌پردازد.

خواب به چند مرحله تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و عملکردهای خاص خود را دارد. حالا بیایید با این مراحل خواب و نحوه عملکرد آن‌ها بیشتر آشنا شویم:

 

  • مرحله ۱؛ مرحله اول جایی است که ما بین خواب و بیداری در نوسان هستیم. این مرحله سبک‌ترین مرحله خواب است. در طول مرحله اول، مغز ما امواج تتا تولید می‌کند که با آرامش مرتبط است.
  • مرحله ۲؛ در مرحله دوم فعالیت مغز ما رو به کندی بیشتری می‌رود و آگاهی کمتری از محیط اطرافمان داریم. این همان مرحله‌ایست که بخش عمده خواب ما را تشکیل می‌دهد.
  • مرحله ۳؛ این مرحله که به خواب عمیق (deep sleep) یا خواب موج آهسته (slow-wave sleep) نیز معروف است، با امواج مغزی بسیار کندی به‌نام امواج دلتا مشخص می‌شود. خواب عمیق برای تجدید قوای جسمی ضروری است.
  • مرحله ۴؛ خواب با حرکات سریع چشم (Rapid Eye Movement)، مرحله‌ای است که بیشتر رویاها در آن رخ می‌دهند. در طول خواب REM مغز ما مشابه زمانی که بیدار هستیم بسیار فعال است. این مرحله نقش اساسی در پردازش احساسات و تثبیت خاطرات دارد.
  • مطالعات انجام شده در زمینه یادگیری زبان در خواب

    مطالعات زیادی از گذشته تا به امروز درباره یادگیری زبان در خواب انجام شده است که در ادامه آن‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.

    مطالعات قدیمی درباره آموزش زبان انگلیسی در خواب

    در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، مطالعاتی انجام شد که نشان می‌داد افراد می‌توانند کلمات و عبارات ساده را حین خواب یاد بگیرند و شرکت‌کنندگان بعد از بیداری می‌توانستند تعدادی از این کلمات را به خاطر بیاورند. با پیشرفت تکنولوژی و انجام مطالعات تکمیلی، محققان با استفاده از روش‌های پیچیده‌تر یادگیری زبان در خواب را مورد بررسی قرار دادند. آن‌‌ها از این مطالعات دریافتند که زمانی که شرکت‌کنندگان واژگان جدید را دریافت می‌کردند، فعالیت مغزی آن‌‌ها در نواحی مرتبط با یادگیری زبان انگلیسی افزایش می‌یافت.

    مطالعات اخیر درباره یادگیری زبان انگلیسی در خواب

    در سال ۲۰۱۲، محققان متا آنالیزی از ۱۵ مطالعه در مورد یادگیری زبان در خواب انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که شواهد کم و ضعیفی وجود دارد که ادعای آموزش انگلیسی در خواب را ثابت کند.

    اگرچه برخی از مطالعات سال‌های اخیر که به روش‌های پیشرفته‌تر انجام شده است، نشان می‌دهد که هنگام خواب، فعالیت مغزی در نواحی مرتبط با یادگیری زبان افزایش می‌یابد. اما همچنان شواهد علمی کافی برای تأیید اینکه افراد می‌توانند زبان جدیدی را در خواب به‌طور کامل یاد بگیرند، وجود ندارد. از لحاظ تجربی نیز این امکان بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است.

    خواب چه تأثیری بر روی یادگیری ما دارد؟

    خواب نه‌تنها برای سلامتی ما مفید و لازم است، بلکه در یادگیری و بهبود عملکرد ما نیز می‌تواند مؤثر باشد. خواب به مغر ما کمک می‌کند که به‌طور فعال به پردازش اطلاعات، بهبود حافظه و آماده‌سازی ذهن برای یادگیری‌های جدید، بپردازد.

    أثیر خواب بر یادگیری زبان را می‌توان از جنبه‌های زیر بررسی کرد:

    • حافظه: خواب به مغز ما کمک می‌کند که یادگیری را از حافظه کوتاه‌مدت به بلندمدت منتقل کند تا در آینده آسان‌تر به آن‌ها دسترسی داشته باشیم. به همین دلیل خواب نقش حیاتی در تثبیت حافظه ما دارد و هر گونه اختلال در آن می‌تواند در به یاد آوردن اطلاعات و یادگیری‌ها تداخل ایجاد کند.
    • تمرکز و توجه: حتماً برای شما هم پیش آمده که در صورت نخوابیدن به مدت طولانی، عملکرد جسمی و ذهنی شما دچار مشکل شده باشد. وقتی به‌اندازه کافی نمی‌خوابیم، تمرکز و توجه برای ذهن دشوار می‌شود و بهره‌وری آن کاهش می‌یابد.
    • خلاقیت: مغز ما در خواب فرصت این را دارد که استراحت کند و از طرفی به‌طور آزادانه ایده‌ها و مفاهیم را پردازش کند. همین مسئله باعث افزایش خلاقیت می‌شود.
    • بهبود خلق‌و‌خو: خواب باعث کاهش سطح اضطراب و افسردگی می‌شود.
    • تقویت سیستم ایمنی: کمبود خواب می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و در نتیجه ما را در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیر می‌کند.

    با توجه به مواردی که بررسی شد، داشتن خواب کافی برای سلامتی ضروری است تا بتوانیم انرژی و تمرکز خود را در طول روز حفظ کنیم و از مزایای آن برای یادگیری بهره ببریم.

    ادعاهای مطرح شده درباره یادگیری زبان انگلیسی در خواب

    در این قسمت برخی ادعاهای مطرح شده درباره جادوی یادگیری زبان انگلیسی در خواب را بررسی می‌کنیم و به آن‌ها پاسخ منطقی می‌دهیم.

    آیا گوش دادن به فایل‌های صوتی در هنگام خواب به یادگیری من کمک می‌کند؟

    این ادعا بیان می‌کند که قرارگیری غیرفعال در معرض فایل‌های صوتی انگلیسی در طول خواب می‌تواند منجر به آموزش زبان انگلیسی در خواب و یادگیری مکالمه زبان انگلیسی شود. شواهد علمی که وجود دارند این ادعا را رد می‌کنند. با اینکه مغز ما می‌تواند در هنگام خواب بشنود و صداهای اطراف را درک کند، یادگیری و درک زبان انگلیسی نیازمند تعامل آگاهانه و فعال با محتوای آموزشی است.

    آیا می‌توان در خواب یک زبان جدید یاد گرفت؟

    این ادعا بیان می‌کند که شما به‌سادگی و تنها با خوابیدن، در حالی که فایل‌های صوتی در پس‌زمنیه پخش می‌شود، می‌توانید به تسلط زبانی برسید. با اینکه مطالعاتی در این زمینه انجام شده، اما این ادعا با مطالعات جدید در تضاد است.

    مغز ما به‌طور طبیعی گزینشی عمل می‌کند و اولویت را به فرایندهایی مانند تثبیت حافظه به‌جای یادگیری فعال در هنگام خواب اختصاص می‌دهد. تأثیر یادگیری با این روش در حدی نیست که بتوان بر روی آن تکیه کرد و کیفیت خواب خود را که به‌مراتب تأثیر بیشتری بر روی یادگیری دارد، فدای آن کرد. ا

    چگونه می‌توانیم از خواب برای یادگیری زبان انگلیسی بهره ببریم؟

    با اینکه ما بررسی کردیم که نمی‌توانیم در هنگام خوابیدن، به‌طور فعال و مؤثری زبان انگلیسی را یاد بگیریم، چند روش برای تقویت مهارت‌های زبان انگلیسی به کمک خواب وجود دارد. در اینجا به بررسی این پیشنهادات می‌پردازیم:

    ۱. مغز خود را برای تثبیت اطلاعات آماده کنید

    مطالعات زیادی تأیید کرده‌اند که خوابیدن بلافاصله پس از یادگیری، برای حافظه مفید است. با اختصاص دادن زمانی به مرور اطلاعاتی که در طول روز یاد گرفته‌اید و نیاز به خاطر سپردن آن‌ها دارید، مغز خود را برای تثبیت و به خاطر سپردن آن اطلاعات در هنگام خواب آماده می‌کنید. به‌عبارتی به مغز خود می‌گویید که در طی خواب چه چیزی را تثبیت کند.

    ۲. خواب شبانه کافی و باکیفیت داشته باشید

    نتایج مطالعاتی که در‌این‌باره انجام شده‌ است، نشان می‌دهد که زمان‌هایی که به اندازه کافی نخوابیده‌ایم و استراحت نکرده‌ایم، توانایی یادگیری ما تا ۴۰ درصد کاهش می‌یابد. منظور این مطالعه فقط مربوط به خواب بعد از یادگیری نیست و نیاز است شما قبل از اقدام به یادگیری نیز خواب شبانه خوبی داشته باشید. در واقع شما نمی‌توانید تمام شب را بیدار بمانید و همچنان به‌طور مؤثر یاد بگیرید. برای اکثر بزرگسالان ۷-۸ ساعت خواب شبانه منظم ضروری است.

    ۳. یک روتین یادگیری قبل از خواب داشته باشید

    با توجه به اینکه تثبیت یادگیری در هنگام خواب به‌طور به‌سزایی افزایش می‌یابد، قبل از خواب می‌توانید روی یادگیری مطالب جدید نیز تمرکز کنید. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که واقعاً از آن‌ها لذت می‌برید و زمان کوتاهی را (۱۵-۲۰ دقیقه) قبل از خواب به آن اختصاص دهید. در این قسمت برخی عادت‌هایی که می‌تواند منجر به تقویت زبان انگلیسی شما شود را معرفی می‌کنیم:

    یادگیری واژگان جدید یا تثبیت واژگان

    سعی کنید قبل از خواب تعدادی کلمه انگلیسی انتخاب کنید تا آن‌ها را یاد بگیرید یا اینکه واژگانی را که در روز یا به‌تازگی یاد گرفته‌اید مرور کنید. این کار باعث می‌شود یادگیری شما بعد از خواب عمیق‌تر شود و بعدها که این واژگان را مرور می‌کنید، متوجه می‌شوید که بهتر از حالت عادی توانسته‌اید آن‌ها را یاد بگیرید و به خاطر بسپارید.

    خواندن کتاب یا رمان انگلیسی

    اگر عادت به خواندن کتاب یا رمان انگلیسی دارید می‌توانید این کار را به قبل از خواب موکول کنید؛ زیرا انجام این فعالیت قبل از خواب مانند همان یادگیری واژگان قبل از خواب به شما کمک می‌کند که خواندن تنها یک تفریح نباشد، بلکه بتوانید به واسطه خواندن، یادگیری را نیز مؤثرتر کنید.

    شنیدن پادکست یا کتاب صوتی

    اگر عادت ندارید کتاب انگلیسی بخوانید می‌توانید از کتاب‌های صوتی موجود یا پادکست‌های انگلیسی استفاده کنید. شنیدن پادکست یا کتاب صوتی باعث تقویت درک مطلب شما می‌شود و انجام این کار قبل از خواب باعث بهبود تلفظ شما خواهد شد. همچنین شنیدن پادکست را نیز می‌توانید بعد از بیدار شدن و هنگام انجام فعالیت‌های صبحگاهی در برنامه خود داشته باشید.

    قویت نوشتار

    تمرین نوشتن را می‌توانید قبل از خواب یا بعد از خواب انجام دهید. برای این کار می‌توانید یک موضوع انتخاب کنید و درباره آن بنویسید. یا اینکه می‌توانید خاطرات روزانه خود را هر شب و قبل از خواب بنویسید تا مهارت نوشتاری شما تقویت شود.

    شما می‌توانید هر کدام از موارد بالا را به یک روتین مداوم تبدیل کنید یا برای طول هفته برنامه‌ریزی کنید و هر شب یکی از آن‌ها را انجام دهید و یک روتین هفتگی قبل خواب ایجاد کنید.

    سخن پایانی

    در این مطلب به‌طور مفصل به صحت مفهوم یادگیری زبان در خواب پرداختیم و عملکرد مغز در هنگام خواب و همچنین مطالعات انجام شده درباره یادگیری انگلیسی در خواب را بررسی کردیم. در نهایت در پاسخ به این سؤال که آیا آموزش زبان در خواب واقعیت دارد یا خیر، به این نتیجه رسیدیم که چنین چیزی امکان‌پذیر نیست اما می‌توان با انجام فعالیت‌هایی قبل از خواب، یادگیری زبان انگلیسی را مؤثرتر کرد. به یاد داشته باشید آموزش زبان انگلیسی فرایندی زمان‌بر است و نمی‌توان از راه‌های میانبر برای طی کردن این مسیر استفاده کرد.

    شما تا به حال تجربه‌ای درباره این موضوع داشته‌اید؟ خوشحال می‌شویم نظر شما را هم درباره ادعای یادگیری زبان انگلیسی در خواب بشنویم.